Om de haalbaarheid van een aardgasvrije wijk in kaart te brengen start de haalbaarheidsstudie na afronding van de verkenning. Is een collectief of individueel systeem (vergunnings-) technisch en financieel mogelijk? En dan niet alleen voor de toekomstige exploitatiepartij(en), maar ook voor bestaande en nieuwe bewoners? De haalbaarheidsstudie geeft duidelijkheid in de verhouding tussen duurzaamheid en de totale kosten van de verschillende aardgasvrije oplossingen. De haalbaarheidsstudie bevat ook een eerste schetsontwerp en business case.
Draagvlak en koppelkansen
De haalbaarheidsstudie laat ook het draagvlak zien onder bewoners en ondernemers. Direct betrokkenen krijgen de kans te participeren en hun vragen worden beantwoord. Daarbij is in deze fase ook ruimte voor koppelkansen. Welke wensen kunnen worden vervuld als de straten in de wijk toch opengaan? Het bepalen of koppelkansen wel/niet meegenomen kunnen worden, gebeurt met een risicoafweging.
Op de waardegenerator van het KennisActieProgramma zijn tools te vinden voor het herkennen en beoordelen van koppelkansen
Koppelkansen kunnen in deze fase overigens ook een beperkende factor zijn. Het risico bestaat dat partijen op elkaar wachten en daardoor onnodige vertraging oplopen. Het stellen van een redelijke termijn waarbinnen je bereid bent op elkaar te wachten, kan dan een oplossing zijn. Het ‘loskoppelen’ van de activiteiten zonder de verbinding te verliezen, is ook een goed alternatief. Hierbij volgt de gemeente twee of meerdere sporen, bijvoorbeeld isoleren en de aanleg van een warmtenet.
Communicatie en draagvlak
Draagvlak onder bewoners is onmisbaar voor het succes van het warmtenet. Dat begint bij goede communicatie. Een aantal tips op een rij:
- Leg telkens opnieuw uit hoe het proces verloopt om tot een aardgasvrije wijk te komen, in welke fase het project zich bevindt, wat dat betekent voor inwoners en of er ruimte is om mee te denken.
- De meeste bewoners interpreteren de energietransitie heel breed, baken dus telkens goed af waar de discussie over gaat.
- Zorg ervoor dat alle informatie beschikbaar en makkelijk te vinden is.
- Geef het projectteam letterlijk een gezicht door de projectteamleden voor te stellen en maak duidelijk dat er mogelijkheden zijn om vragen te stellen, mee te denken en mee te doen.
- Zorg voor terugkoppeling en wees transparant. Is er nog geen antwoord beschikbaar op een vraag, meld dat dan ook eerlijk.
- Vertaal de technische details naar een begrijpelijk verhaal.
- Luister naar de inbreng van inwoners en doe er iets mee.
- Stem de boodschap af op die van de betrokken partners.
- Zoek naar ambassadeurs in de wijk die een rol willen spelen bij de totstandkoming van het warmtenet.
Governance
Hoe gaat de organisatie van het project vorm krijgen en hoe zijn de onderlinge verhoudingen? In de governance van het project wordt bepaald welke rollen de betrokken partners hebben, hoe het eigenaarschap is belegd en hoe de partners hun taken in het vervolg van dit project zien.
Verkenningen vergunningen en subsidies
De druk op gemeenten om aan de slag te gaan met de warmtetransitie is hoog. Maar die druk ervaren ze ook rondom nieuwbouw, duurzame opwek van elektriciteit, waterkwaliteit, klimaatadaptatie, et cetera. Het verlenen van een omgevingsvergunning kan zomaar langer duren en meer voeten in aarde hebben dan eerder werd gedacht. Dat geldt overigens ook voor het waterschap zelf, bij het verlenen van oppervlaktewatervergunningen. Goed inzicht in de benodigde vergunningen en het vergunningenproces is al van belang in de haalbaarheidsfase. Zo mogelijk kan dat proces al worden opgestart, bijvoorbeeld met een vooroverleg met het bevoegd gezag (gemeenten, provincies, waterschappen, Rijkswaterstaat).
Ook vroegtijdig zicht op de beschikbare subsidies is aan te raden. Beschikbare subsidies (zoals SDE++) kunnen al worden meegenomen in de business case.
Samenwerkingsovereenkomst
De uitkomsten van de haalbaarheidsstudie, inclusief kansrijke alternatieven, worden vastgelegd in de projectnota, onderlegger voor de samenwerkingsovereenkomst. In deze samenwerkingsovereenkomst spreken de samenwerkende partners af hoe zij het project verder willen ontwikkelen. Het legt de basis voor een succesvolle gezamenlijke ontwikkeling.
Naar fase 3: Ontwerpen en financieren
Praktijkvoorbeelden
{"tabBasic":{"type":"items","urlProtocol":"http://","useUpdatesFilter":false,"itemType":"65","documentsDisplayType":"folders","twitterType":"username","listIcon":"icon-doc-text","topn":"6","orderBy":"contentPage_dateVisible ASC","showAvatar":true,"showUserName":true,"filterRetweets":false,"targetBlank":true,"personaliseItems":false,"followingOnly":false,"autoHide":false,"showOnlyFollowedUsers":false,"showOnlyFollowingUsers":false,"autoRefresh":false},"pageFilter":{"usePageFilter":true,"pages":"251493"},"layout":{"template":"carousel","showDescription":true,"showDescriptionInList":false,"showEventDescription":false,"showEventImage":false,"showAuthor":false,"showUpdater":false,"showMore":false,"showUserOccupation":false,"showUserExpertise":false,"showUserOrganization":false,"showUserMemo":false,"showDate":false,"showImages":false,"carouselCount":"2","carouselShowImages":true,"carouselSlideshow":false,"carouselAutoPlay":false,"carouselDelay":"4000"},"options":{"showAge":false,"showPastItems":true,"showItemsPer":"month"}}
Rol waterschap AGV
Waterschap AGV kan in deze fase de haalbaarheidsstudie (mede) begeleiden of ondersteunen door mee te denken over het schetsontwerp van de aquathermie-installatie en de organisatie van de governance.